Jak dziś pisałaby Konopnicka? Takie pytanie zadawali sobie uczniowie z klas I-III, którzy w ramach obchodów 180. rocznicy urodzin Marii Konopnickiej w dniach 24 – 31 maja 2022 roku wzięli udział w ćwiczeniach z tłumaczenia na język współczesny fragmentów wierszy poetki zawierających archaizmy.
Uczniowie podawali przykłady niezrozumiałych dla siebie wyrazów, dowiedzieli się, że ich znaczenie można poznać, korzystając ze słownika archaizmów, czyli słów zapomnianych, a później sami spróbowali swoich sił w tłumaczeniu. Podczas zajęć, które zaproponowały panie Ewelina Majewska i Agnieszka Kowalewska, a prowadzili nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej oraz języka polskiego, powstały współczesne wersje wierszy naszej patronki.
Wybrane fragmenty zostały zaprezentowane w czasie szkolnego festynu z okazji Dnia Dziecka oraz opublikowane na łamach gazetki szkolnej Głos Ucznia, której majowy numer w całości poświęcono Marii Konopnickiej.
W ogrodzie - Maria Konopnicka
Pójdź, laleczko, do ogrodu,
Słonko cudnie dziś przygrzewa!
Znać i kochać trzeba z młodu
Nasze kwiaty, nasze drzewa!
Zapraszam do ogrodu córeczko,
tam pięknie dzisiaj świeci słoneczko!
Od dziecka znać trzeba
Nasze kwiaty, nasze drzewa!
Klasa 3b
Mały trębacz - Konopnicka Maria
Moja trąbka ślicznie gra:
Ratata! Ratata!...
Dziwuje się owca siwa,
Kto tak wdzięcznie jej przygrywa.
Dziwują się żółte bąki,
Kto tak cudnie gra wśród łąki.
Chwieje wietrzyk bujną trawą,
Niesie piosnkę w lewo w prawo.
Dziwią się owce siwe,
Kto tak wdzięcznie im przygrywa.
Dziwią się żółte bąki latające,
Kto tak pięknie gra na łące.
Wiatr porusza bujną trawą,
Niosąc w różne strony
Piosenkę ciekawą.
Klasa 3b
Dziwi się owca siwa
Kto tak pięknie dla niej gra.
Dziwią się żółte bąki,
Kto tak cudnie gra na łące.
Wieje wietrzyk w gęstą trawę,
Niesie piosenkę w lewo, w prawo.
Antonina Nowicka, Kajetan Indyk, Jan Kosierb, Gabriela Wróblewska – kl. 2b
Śpiew krasnoludków – Maria Konopnicka
Cyt... cyt... cyt...
Wskroś złotych kłosów żyt,
Wskroś wonnych ziół, wskroś wonnych traw
Nasz taniec płynie kołem żwaw,
Nasz taniec płynie w cichą noc,
Co czarów ma i dziwów moc,
Wskroś puchów płynie, kwietnych kit...
Cyt... cyt... cyt...
Wszędzie pełno kłosów żyta,
Wszędzie pełno pachnących ziół i traw,
Nasz taniec kołem się toczy,
Nasz taniec cichą noc powita,
Wśród puchów płynie on i kwietnych warkoczy.
Klasa 3b
Wśród złotych kłosów żyta,
Wśród pachnących ziół i traw,
Tańczymy szybko w koło,
Tańczymy płynnie w cichą noc,
Co czarów ma i magii moc.
Leon Nowak, Jakub Wolarz, Jakub Binek, Tomasz Durkiewicz - kl. 2b
Śpiew krasnoludków – Maria Konopnicka
Cyt... cyt... cyt...
Nim zorzą spłonie świt,
Nim wschód zapali jutrzni znak,
Na senną ziemię sypmy mak.
Na senne trawy — rosy łzy,
Na niskie chaty — ciche sny,
Sny ciche sypmy z srebrnych sit.
Cyt... cyt... cyt...
Cyt... cyt... cyt...
Zanim słońce się pojawi
Zanim będzie wschód
Na śpiącą ziemię sypmy mak
Na śpiące trawy – krople rosy.
Na niskie chaty – ciche sny
Sny ciche zasiejmy srebrnymi sitami.
Cyt... cyt... cyt...
Emilia Indyk, Blanka Kania, Zofia Brandebura, Maria Sołtysiak – 4c
Zosia wybiera się na wieś - Maria Konopnicka
Słowik cudnie w gaju śpiewa,
Owce idą w pasze,
Odziały się kwiatem drzewa,
Trawką łąki nasze.
I ja pójdę, hen, daleko,
Gdzie świat pachnie majem,
Kwietnem błoniem, modrą rzeką,
Ślicznym, polnym krajem!
Słowik pięknie w lasku śpiewa,
Owce idą na pastwiska,
Na drzewach zakwitły kwiatki,
Na łące wyrosły trawki.
Ja pójdę bardzo daleko,
Tam gdzie świat nieziemsko pachnie,
Kwiatami, zbożami, rzekami,
Całym polskim naszym krajem.
Klasa 3a
Słowik cudnie w lesie śpiewa,
Owce idą w trawie,
Ubrały się w kwiaty drzewa,
W trawki łąki nasze.
I ja pójdę tam daleko,
Gdzie świat pachnie majem,
Kwietną łąką, błękitną rzeką
Ślicznym, polnym krajem.
Lena Gul, Alicja Miklas, Maciej Wróbel, Leon Nowicki, Jakub Kaźmierczak – kl. 2b
Słowik w lesie cudnie śpiewa
Pokryły się kwiatem drzewa
Zazieleniły się już hale,
Tam owce idą na wypas zuchwale.
Klasa 3b
Słowik cudnie w gaju śpiewa,
Owce idą na łąkę,
Ubrały się drzewa w kwiatów pąki,
w trawkę nasze łąki.
Klasa 2c
Za Kasinym płotem - Maria Konopnicka
Śmiało Janek naprzód rusza
Między trawy, między zboże,
Ale gdy w nie wszedł nieboże,
Tylko czubek kapelusza
Miga się na obie strony,
Niby wielki mak czerwony.
Nie traci nasz Janek miny,
Choć go jęczmień kłuł wąsaty,
Aż się dobił do drożyny,
Do Kasinej prosto chaty.
A za płotem co się dzieje?
Kury gdaczą, kogut pieje.
Spojrzy Janek - płot był niski -
Kasia twaróg zjada z miski,
I po trosze go oddziela
Dla kogutka przyjaciela;
Na co kaczka wraz z kokoszą
Srogi lament w niebo wznoszą.
Śmiało Janek naprzód rusza,
Między trawy, między zboże,
A gdy w nie wszedł roztargniony
Tylko czubek jego kapelusza
rusza się na obie strony
tak jak wielki mak czerwony.
Nie zniechęca się nasz Janek
Choć go jęczmień kuł wąsaty
A gdy wreszcie dotarł do drogi
Wprost do Kasi chaty. (…)
Kacper Piechocki, Wojciech Makowski, Nataniel Kamiennik, Wiktor Walczak – 4c
Z chęcią Janek dalej rusza,
Idzie w trawy, idzie w zboże
Gdy zapuścił się głęboko
Tylko góra kapelusza
Się kołysze w obie strony,
Tak jak wielki mak czerwony.
Nie krzywi się Janek
Gdy go jęczmień kłuje,
Doszedł wreszcie do dróżki
Wprost do chaty Kasi.
Za granicą płota, jakie wydarzenia?
Kury gdaczą, kogut pieje.
Spojrzał Janek za płot niski,
A tam Kasia je ser z miski.
I po trochu go rozdziela
Dla koguta przyjaciela.
Wtedy kaczka no i kura
Robią niezłą awanturę.
Antoni Wiza, Filip Olczak – 4b
Co mówi zegar - Maria Konopnicka
Na nic figle, na nic psoty
Od samego rana!
Dalej, żwawo do roboty,
Laleczko kochana!
Słyszysz, jak to zegar stary
Gderze na kominku?
Wiesz, co mówi?... Kto próżnuje,
Ten niewart spoczynku!
Słuchaj tylko, jak to gada:
- Tik-tak! - Tik-tak - dzieci!
Na nic rojbrowanie, na nic żarty,
Od samego rana!
Dalej szybko do roboty
Dziewczyno kochana!
Słyszysz, jak to stary zegar
Tyka na kominku?
Wiesz, co mówi?... Kto nic nie robi,
Ten nie będzie odpoczywał
Słuchaj tylko, jak czas leci:
- Tik-tak! - Tik-tak - dzieci!
Zofia Wierny, Nadia Wierzbicka – 4b – świetlica 4-6
Na fujarce - Maria Konopnicka
A paścież mi się, owieczki,
W tej bujnej trawce.
Niechajże ja sobie pogram
Na tej ligawce.
Oj, da dana! Oj, da dana!
Na tej ligawce.
A tam w polu porykują
Dwie krówki nasze,
Dziwują się graniu memu,
Choć mają paszę.
Najedzcie się, moje owieczki,
W tej wysokiej trawie,
A ja sobie pogram na fujarce
Oj, dana, dana! Oj dana, dana!
Na fujarce.
A tam w polu muczą
Dwie krówki nasze,
Dziwią się mojemu graniu,
Chociaż mają paszę.
Nadia Kubiak, Amelia Humelt, Filip Tomalak, Antonina Woźniak – 4a
Co Janek zrobił - Maria Konopnicka
A ty Janku, mości panie.
To to takie dodawanie?
Toś ty wcale nie rachował,
Tylkoś straszka narysował?
Siądźże sobie na tej ławie,
Ani piśnij o zabawie!
Trzymaj swego tu pajaca,
Jaka praca, taka płaca!
A ty, Janku, mój kolego,
To jest twoje dodawanie?
To ty wcale nie liczyłeś
Tylko sobie bazgroliłeś?
Usiądź sobie na tej ławce
I nic nie mów o zabawie!
Trzymaj swoją zabaweczkę
Jak będziesz pracował,
Taką zapłatę dostaniesz.
Hanna Trenogow, Julia Skweres, Jagoda Wawrzyniak – 4b
A ty, Janku, nasz kolego,
Co to jest za dodawanie?
To ty wcale nie liczyłeś
Tylko straszną postać rysowałeś?
Usiądź sobie na ławeczce,
Nawet nie mów o zabawie!
Trzymaj tutaj swojego pajaca,
Taka zapłata, jaka praca!
Klasa 4a
A ty, Janku, mądre dziecko,
Ty tak ładnie dodawałeś?
To ty wcale nie liczyłeś,
tylko sobie rysowałeś?
Usiądź sobie na tej ławie,
Ani nie myśl o zabawie!
Trzymaj teraz swojego pajaca
Zostałeś z tym, co wypracowałeś.
Mateusz Przybył, Jan Zalewski, Filip Woźniak – 4b
XI. W LESIE („O Janku Wędrowniczku”)
Idzie, słonko mu dopieka,
Patrzy, stoi las z daleka.
Inny chłopiec, nie daj Boże
Przeląkłby się lasu może?
Ale w Janku mężna dusza!
Sporym tedy krokiem rusza,
I po chwili go nakrywa
Starych dębów zieleń żywa. (…)
Ale Janek jest odważny!
Dużym krokiem śmiało idzie
I po chwili go przykrywa
Starych dębów korona żywa.
Jagoda Klajber, Maja Kuśmierek, Julia Prętczyńska, Gabriela Janowska – 4b
