W ramach programu Złote Szkoły NBP uczennice wchodzące w skład Drużyny Ambasadorów Edukacji Ekonomicznej przeprowadziły w dniu 11 marca 2021 roku wywiad z ekspertem, panią dr Anną Ludwiczak, która przygotowała dla uczniów klas VI, VII i VIII zajęcia na temat znaczenia ekonomii. Pani doktor jest nauczycielem akademickim w Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, prowadzi takie przedmioty jak: wprowadzenie do ekonomii, zarządzanie finansami przedsiębiorstw, analiza finansowa, analiza ekonomiczna. Od 2012 roku w Wydziale Nauk Społecznych Akademii Kaliskiej pełni funkcję Prodziekana do spraw studenckich i kształcenia. Szkolna Drużyna Edukacji Ekonomicznej pomysły na tę rozmowę zebrała od uczniów i poprosiła panią doktor o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

Od kiedy interesuje się Pani ekonomią? Jak to się wszystko zaczęło?

Mogę szczerze powiedzieć: od zawsze! Moi oboje rodzice skończyli studia ekonomiczne. Nie tylko pracowali w wyuczonym zawodzie, ale i interesowali się problemami ekonomicznymi, gospodarczymi. Stąd w domu często na ten temat rozmawiano. Później mój starszy brat „zamęczał” rodziców różnego typu pytaniami i dylematami (dzisiaj brat również pracuje na uczelni wyższej i jest profesorem zarządzania!), a ja chcąc – nie chcąc uczestniczyłam w tych dyskusjach. Decydując się na studia ekonomiczne – dobrze wiedziałam co mnie czeka. Od razu też miałam sprecyzowane preferencje odnośnie specjalizacji, a były to finanse przedsiębiorstw.

Co najbardziej lubi Pani w ekonomii?

Różnorodność, interdyscyplinarność, nieoczywistość…

A tak „po ludzku”: to interesują mnie współzależności oraz to, że ekonomię trzeba rozpatrywać jako swoisty system naczyń połączonych: że jedno zjawisko zależy od drugiego; że łączny wpływ dwóch analizowanych zjawisk na inne nie jest zwykle sumą wpływów każdego z osobna (a nawet ten wpływ może mieć inny charakter).

Jednocześnie różnego typu badania i analizy w ekonomii oparte są na liczbach, które pozwalają dokonywać pomiarów badanych zjawisk. Zawsze umiałam i lubiłam matematykę, a dziś wykorzystuję ją jako podstawowe narzędzie do analizy danych finansowych.

Jakie są Pani sposoby na efektywne oszczędzanie?

Dwie podstawowe rady to: konsekwencja i … wytrwałość w tej konsekwencji. Oszczędzanie nie musi opierać się na wyjątkowych wyrzeczeniach. Odkładajmy mało – ale regularnie! I nie sięgajmy do tej „skarbonki” zbyt często, a jeśli już, to po to, by zaoszczędzone pieniądze ulokować tam, gdzie mogą na siebie dalej zarabiać.

Jak najlepiej my jako uczniowie możemy gospodarować pieniędzmi?

Nie wydawać pieniędzy na rzeczy, które nie sprawią nam wystarczającej radości. To nie znaczy, żeby w ogóle nie wydawać, czy nie cieszyć się jakimiś drobnostkami, nie robić sobie jakichś drobnych przyjemności. Chodzi o to, że często wydajemy drobne sumy na rzeczy, które tak naprawdę wcale nas nie cieszą. Robimy to bezwiednie, zwłaszcza, jeśli kwoty są małe. Ale należy pamiętać, że „ziarnko do ziarnka … i zbierze się miarka”. Zamiast kupować słodycze w sklepiku szkolnym czy automacie – przygotujmy się i kupmy je w zwykłym sklepie, gdzie zwykle są tańsze. A może w ogóle z nich zrezygnujmy? I zjedzmy jabłko?.

Zamiast kupować drożdżówkę czy kanapkę w szkole – zróbmy ją sami w domu. Woda w automacie na basenie kosztuje 3 złote – w kranie zero! Takich przykładów można by przytaczać niemalże w nieskończoność.

Jak zachęciłaby Pani nas, młodzież, do przyglądania się zjawiskom ekonomicznym?

Ekonomia nas otacza, „pieniądz rządzi światem”. I chociaż często powtarzamy, że pieniądze szczęścia nie dają, to wszyscy sobie zdajemy sprawę, że są ważne, bo z pewnością mogą przyczyniać się do naszego szczęścia, zaspokajać nasze potrzeby, pragnienia. Nie zależy to tylko od nas. Nie żyjemy w próżni. Musimy obserwować nasze otoczenie, często dostosowywać się do niego i podejmować mądre decyzje. Ale żeby te nasze działania rzeczywiście były MĄDRE – musimy zrozumieć otaczający nas świat gospodarczy, umieć wyciągnąć z tego wnioski i dokonywać wyborów. A do tego potrzebna jest wiedza!

Czy młodzież w wieku 14 i 15 lat może podjąć lekką pracę w celach zarobkowych, np. podczas wakacji letnich? Jeżeli nie, to dlaczego?

W Polsce nie można pracować w Waszym wieku. Zabrania tego prawo. Ale wielu z Was ma możliwości zarobkowania. Chodzi mi o np. zbieranie truskawek na polu babci, opiekę nad młodszym kuzynostwem, pomalowanie altanki na działce. Czasem wystarczy tylko chcieć i umieć „dogadać się” z dorosłymi (wiem, to właśnie bywa najtrudniejsze). Nie jest to praca formalna, oficjalna i nie możecie mylić jej z obowiązkami domowymi, ale warto podjąć takie próby…

Czy wiedza ekonomiczna przydaje się Pani w życiu codziennym?

W zasadzie już o tym wspominałam. Tak, bo wiedza ekonomiczna pozwala na podejmowanie lepszych decyzji odnośnie zarządzania finansami osobistymi. Dorosłym ułatwia podejmowanie decyzji związanych z wyborem banku, wyborem sposobu finansowania np. zakupu samochodu, wyborem między różnymi ofertami, sposobami dysponowania pieniędzmi. Młodszym osobom – sama swoista „świadomość ekonomiczna” też pozwala na mądrzejsze zarządzanie swoimi pieniędzmi, uczy określenia celów w życiu, a później poszukiwania motywacji i sposobów, by je osiągnąć. Z pewnością nikomu nie zaszkodzi?

Co lubi Pani robić w wolnym czasie?

Oprócz czytania książek, lubię szyć. Na maszynie.

I przy tej okazji krótka osobista historyjka: mając 13 lat nie śmiałam wręcz prosić mają mamę, by kupiła mi moją wymarzoną spódnicę. Bo była droga, a z perspektywy osoby dorosłej – z pewnością: niepotrzebna, jak na ówczesne czasy - awangardowa i absolutnie nie nadawała się do szkoły! Marzenie: długa do kostek, z falbaną na dole, czerwona spódnica…

W tym okresie rzeczy były stosunkowo drogie i trudno dostępne, ale w zamian za to tkaniny można było kupić w Kaliszu naprawdę bardzo tanio (w naszym mieście było parę przedsiębiorstw produkujących tkaniny – można było do nich pojechać i kupić skrawki materiałów dosłownie za grosze). Postanowiłam, że sama uszyję sobie taką spódnicę. Przygotowania, zdobycie materiału, nici itp. oraz potajemna nauka szycia na maszynie zajęły mi pół roku. Warto było!

Spódnica była piękna. A umiejętność szycia pozostała do dzisiaj. I procentuje: do dziś nie korzystam z usług krawieckich (a przecież one kosztują), nie kupiłam (ani nikt z moich bliskich) ani jednej maseczki ochronnej (przecież umiem je uszyć), miałam możliwość zrobienia dobrych uczynków (na początku pandemii, kiedy był to towar absolutnie niedostępny i pożądany zarazem uszyłam setki maseczek i rozdawałam w ośrodkach opieki i okolicznych sklepach spożywczych). Na dodatek mam hobby, które daje mi wiele satysfakcji, możliwość oderwania się od codzienności, uspakaja mnie… A to przecież BEZCENNE!

Bardzo dziękujemy Pani doktor Annie Ludwiczak za udzielenie wywiadu. Życzymy wielu sukcesów w życiu zawodowym i osobistym